ประวัติความเป็นมา 

           เมื่อวันที่ ๘ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๒๒ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตรเสด็จพระราชดำเนินมาเปิดศาลพระบวรราชานุสาวรีย์ของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ณ  ตำบลเขาหินซ้อน อำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา ณ ที่นั้น ราษฎร ๗ ราย ได้น้อมเกล้าฯ ถวายที่ดินบริเวณหมู่ ๒ ตำบลเขาหินซ้อน อำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา จำนวน ๒๖๔ ไร่ เพื่อให้สร้างพระตำหนัก ด้วยเห็นว่าพระเจ้าอยู่หัวเสด็จไปที่ไหนก็พยายามที่จะพัฒนาทำให้ที่ดินเจริญขึ้น เนื่องจากผืนดินเสื่อมโทรมไม่สามารถทำการเกษตรได้ จากนั้นพระองค์ได้เสด็จฯ ทอดพระเนตรที่ดินดังกล่าว และทรงมีพระราชดำริกับหน่วยงานราชการต่าง ๆ ให้ร่วมกันพัฒนาพื้นที่แห่งนี้ จัดทำเป็นศูนย์ศึกษาตัวอย่างด้านการพัฒนาที่ดิน การทำเกษตรกรรม และสาธิตงานศิลปาชีพ เพื่อเป็นแหล่งให้เกษตรกรตลอดจนผู้สนใจได้เข้าชมศึกษา ค้นคว้าหาความรู้เพิ่มเติมได้ ซึ่งมีหน่วยงานราชการร่วมสนองพระราชดำริภายในพื้นที่ของศูนย์ฯ จำนวน 12 หน่วยงาน

           กรมการพัฒนาชุมชน เป็น 1 ใน 12 หน่วยงาน ที่ร่วมสนองพระราชดำริ โดยมีพื้นที่รับผิดชอบ จำนวน 31 ไร่ 54 ตารางวา ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2523 เป็นต้นมา โดยได้รับมอบหมายให้รับผิดขอบงานพัฒนาชุมชนในศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ในด้าน “การส่งเสริมศิลปหัตถกรรมและอุตสาหกรรมในครัวเรือน” เพื่อเป็นศูนย์กลางในการฝึกอบรมด้านการฝึกอาชีพและถ่ายทอดวิทยาการแผนใหม่ในด้านอาชีพทั่วไปและงานด้านศิลปาชีพ ให้กับหน่วยงานที่สนใจ และประชาชนเพื่อเป็นอาชีพเสริม